|
(tekst: UG, zdjęcia: Zdzisław Pokora)
Józef Kozłowski, ps. "Las", "Vis", "J. Kawecki",
ppor., ur. 19 III 1910 r. w Demeniu na Łotwie. Ukończył 7 klas szkoły powszechnej. W latach
1931-1932 służył w 5 pp leg w Wilnie. Pracował jako gajowy na Wileńszczyźnie (Kotłowiec,
gm. Kurzeniec, pow. starowiejski). W okresie pierwszej okupacji sowieckiej 1939-1941 ukrywał
się w rejonie Święcian przed aresztowaniem i wywózką. Od 1940 r. uczestniczył w niepodległościowej
konspiracji, prawdopodobnie później należał do AK. W końcu 1943 r. został zmobilizowany przez
niemiecko-białoruskie władze administracyjne do białoruskiej formacji policyjnej pełniącej
zadania ochronne przed partyzantką sowiecką (pododdział tej formacji - 50 ludzi, kwaterujący
w Starej Wilejce określany był potocznie jako "Legion Polski"). W lipcu 1944 r. podczas odwrotu
niemieckiego, znalazł się w pow. ostrołęckim. Wraz z grupą kolegów zlikwidował Ziedlera, oficera
niemieckiego dowodzącego wspomnianą jednostką i zbiegł do lasu, dołączając do oddziału 5 pułku
ułanów AK ppor. Kazimierza Stefanowicza "Asa" obozującego w okolicach miejscowości
Wach. Uczestniczył w walkach z Niemcami podczas akcji "Burza" w rejonie miejscowości
Jazgarka, Karaska i Charcibałda.
Po zdemobilizowaniu oddziału ukrywał się w miejscowości Wydmusy. Jesienią 1945 r.
przeszedł do NZW. Pełnił funkcję szefa PAS, początkowo Powiatu "Orawa", później "XVI"
Okręgu NZW. Dowodził wieloma akcjami przeciw siłom komunistycznym (m.in. udanym atakiem na Komendę
Powiatową MO w Makowie Mazowieckim w lutym 1946 r.). 20 V 1947 r. został wybrany przez grupę podoficerów
na stanowisko komendanta okręgu. Organizator "XVI" Okręgu NZW kryptonim "Orzeł".
8 V 1948 r. decyzją Sądu Okręgowego awansowany do stopnia podporucznika. Otoczony wraz z całym
sztabem w bunkrach pomiędzy wsią Gleba i Kierzek został ujęty przez UBP 25 VI 1948 r. Skazany
przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie na karę śmierci, stracony 12 VIII 1949 r.
Zdjęcia przedstawiają pozostałości po siedzibie sztabu ppor. Józefa Kozłowskiego,
które można do dzisiaj oglądać w glebowskich lasach. Na kilku zdjęciach widoczny jest Pan Panuś,
świadek tamtych czasów, mieszkaniec Gleby, pomagający żołnierzom "Lasa" podczas lat
powojennych. Drugą osobą jest pasjonat historii, Pan Radzik z Warszawy, który odwiedził Glebę
przed rokiem. Autorem zdjęć jest Zdzisław Pokora, radny z Gleby.
---------------------------
::: Kliknij tu, aby przejść do strony głównej
|
