(tekst/zdjęcie: Facebook: Historia - Wczoraj i Dziś)
---------------------------
29 września 1951 roku w mokotowskim więzieniu w Warszawie zmarł komendant wileńskiej
Armii Krajowej gen. Aleksander Krzyżanowski "Wilk" (ur. 18 lutego 1895 r. w Briańsku).
Żołnierz wojny polsko-bolszewickiej odznaczony za męstwo Krzyżem Walecznych, we wrześniu 1939 roku w 26.
DP uczestnik bitwy nad Bzurą, następnie podczas okupacji od 1943 roku na Wileńszczyźnie, jego oddziały
walczyły z kolaborantami litewskimi, oddziałami niemieckimi a także partyzantką sowiecką nękającą polską
ludność. Aresztowany bezprawnie przez Sowietów po akcji "Burza" (polskie oddziały działały na
terenie Rzeczypospolitej rozdartej przez Niemcy i ZSRS, ale jednak prawnie to były ziemie polskie), wielokrotnie
nieustannie przesłuchiwany, następnie przewieziony do Moskwy na Butyrki a po Butyrkach w 1946 roku wywieziony
do obozu NKWD w Diagilewie koło Riazania by trafić do Griazowca w styczniu 1947 roku. 1 sierpnia 1947 roku
uciekł z obozu i na początku września dotarł do Wilna. Chciał on legalnie przekroczyć granicę polsko-radziecką,
dlatego udał się do pełnomocnika rządu polskiego ds. repatriacji, przed którym ujawnił prawdziwe nazwisko i funkcję
z AK. W rezultacie 13 września został ponownie aresztowany przez Sowietów i osadzony w więzieniu na Butyrkach.
Wkrótce władze sowieckie dołączyły go do grupy obywateli polskich, mających być odesłanych do Polski.
4 października 1947 roku znalazł się w kraju. Po powrocie zawsze występował pod własnym nazwiskiem,
a ponieważ jego sytuacja materialna była nie uregulowana, to często przenosił się z miasta do miasta. Utrzymywał
on też kontakty ze swoimi byłymi podkomendnymi, ale miały one wyłącznie charakter towarzyski. Uważał, że konspiracja
nie ma już sensu i może przynieść tylko kolejne aresztowania. Zamierzał poświęcić się wyłącznie życiu rodzinnemu i
pracy zawodowej. Wiosną 1948 podjął pracę na stanowisku dyrektora Centralnej Składnicy Rozliczeniowej Akcji Siewnej
Dyrekcji Roszarń Lnu i Konopi w Pakości.
3 lipca podczas narady dyrektorów został aresztowany, tym razem przez funkcjonariuszy Ministerstwa
Bezpieczeństwa Publicznego. Pod koniec lipca został osadzony w więzieniu mokotowskim w Warszawie. W październiku
roku 1950 - bardzo chory - uczestniczył jako świadek w procesie przeciwko członkom Mobilizacyjnego Ośrodka Wileńskiego
Okręgu AK.
Zmarł 29 września 1951 w szpitalu więziennym na gruźlicę. Jego zwłoki zostały w tajemnicy zakopane
na terenie Powązek między cmentarzem komunalnym i wojskowym.
W grypsie do rodziny pisał: "Cała moja wina jest w tym, że walczyłem pod orłem z koroną..."
--------------------------------------------------
::: Kliknij tu, aby przejść do strony głównej
© Urząd Gminy Kadzidło 2015-2020
