60 lat Zespołu Folklorystycznego"Kurpianka-Cepelia"

"Drogi Pawle, kochani śpiewacy i tancerze zespołu "Kurpianka" spośród wszystkich rzeczy tego świata najcenniejszą i najtrwalszą pozostaje kultura. To szczęście dla całej Kurpiowszczyzny i dla wszystkich Kurpiów, że przez kilkadziesiąt lat, udało się zachować w pamięci, ale także w śpiewie i tańcu całą przebogatą kurpiowską tradycję, jej niesłychaną naturalność i zadziwiającą oryginalność..." - tymi słowami zwrócił się do zespołu "Kurpianka" Wójt Gminy Kadzidło Dariusz Łukaszewski podczas uroczystych obchodów 60-lecia działalności artystycznej zespołu.

O powstaniu zespołu w Kadzidle w dużej mierze zdecydowały bogate tradycje w tym centralnym regionie Puszczy. Początki zespołu sięgają lat powojennych. Już w 1947 roku istniała tutaj kapela i cztery pary taneczne. Ten pierwszy zespół istniał przy miejscowej świetlicy i występował z okazji świąt państwowych i uroczystości środowiskowych. Członkowie tego zespołu byli współtwórcami pierwszego programu ZPiT "Mazowsze". Tadeusz Sygietyński zaprosił do Karolina kadzidlańskich artystów: Józefa Mroza, Aleksandrę Bakułę i Piotra Puławskiego, którzy uczyli tańców i pieśni kurpiowskich nowych tancerzy "Mazowsza".

Duża popularność "Kurpianki" przyczyniła się do dobrego początku Spółdzielni Cepeliowskiej w Kadzidle. Od roku 1954 stałą pozycją repertuarową stało się "Wesele na Kurpiach" - regionalna sztuka ludowa w trzech aktach ze śpiewem i tańcami. Scenariusz został opracowany wg. Ks. Władysława Skierkowskiego i Stanisława Tworkowskiego. W tym samym roku nagrano film "Wesele na Kurpiach" w reżyserii Jerzego Gabrielskiego, w wykonaniu "Kurpianki".

Do lat oprócz występów we własnej sali widowiskowej dla delegacji i wycieczek zagranicznych, były też występy na uroczystościach o zasięgu powiatowym, wojewódzkim, centralnym oraz poza granicami kraju. W 1962 r. zespół brał udział w festiwalu folklorystycznym krajów europejskich zorganizowanym w miastach we Włoszech. W ciągu 10-dniowego festiwalu występy zespołu obejrzało około 50 000 widzów. W 1964 na Festiwalu Muzyczno-Folklorystycznym w Langollen w Wielkiej Brytanii zespół zajął II miejsce (pierwszego miejsca nie przyznano). W 1966 Zespół przebywał na Białorusi, w 1970 odbył artystyczną podróż po Ukrainie, a w 1973 roku brał udział w obchodach Tygodnia Polskiego Folkloru Muzycznego w Berlinie Zachodnim. W 1974 r w Zagrzebiu, a w 1987 w Bułgarii gorąco oklaskiwano widowisko "Wesela Kurpiowskiego" w wykonaniu kadzidlańskiego zespołu. Uwieńczeniem działalności "Kurpianki" była przyznana w 1974 roku Nagroda im. Oskara Kolberga w uznaniu zasług dla kultury ludowej.

W 1996 kierownikiem zespołu został jego wieloletni tancerz Paweł Łaszczych. Paweł Łaszczych tańczy, śpiewa, gra na kilku instrumentach, należy do grona najlepszych tancerzy ludowych z umiejętnością tańczenia wszystkich tradycyjnych tańców kurpiowskich. Autentyczna, tradycyjna forma prezentowanych przez niego tańców puszczańskich poszerzona o znaczny indywidualizm wykonawczy i żywiołowość nadaje jego występom niepowtarzalny charakter. Jest on miłośnikiem kultury ludowej. Jako kierownik Zespołu otrzymał Nagrodę Specjalną Ministra Kultury za zasługi dla kultury polskiej oraz Nagrodę Fundacji Polcul - Niezależna Fundacja Popierania Kultury Polskiej im. Jerzego Bonieckiwego, za działalność kulturalną na rzecz zachowania tradycji i folkloru kurpiowskiego. Od tego momentu rozpoczął się jeszcze pełniejszy rozkwit zespołu. Pozyskano środki z Ministerstwa Kultury na nowe stroje i instrumenty. Zespół wzbogacił się też o nowe tańce (odtworzono stary taniec kurpiowski kontro) oraz o nowe widowiska, m.in. dożynki, zasiedliny, zapusty, kurpiowskie gody, które przygotowywane były specjalnie na doroczną imprezę "Śladami Kurpiów", a później prezentowane na wielu scenach Polski. W 1996 roku Zespół nawiązał współpracę z litewskim zespołem folklorystycznym, który gościł w Polsce, a następnie "Kurpianka" koncertowała na Litwie. W roku 2000 zespół oklaskiwany był podczas światowej wystawy EXPO w Hanowerze, w 2003 na Dniach Kultury Polskiej w Sztokholmie i na imprezach w Atenach przed podpisaniem traktatu akcesyjnego w 2004 r koncertował w Grecji z okazji wstąpienia Polski do UE, w 2005 na Litwie z okazji święta miasta Alytus. W br. Kurpianka zdobyła Nagrodę za autentyzm wykonywanych pieśni i tańców na VII Międzynarodowym Fetiwalu Folkloru Welika Gorica w Chorwacji oraz brał udział w Festiwalu Country Comes to Town w Portadown - Irlandia Północna.

"Kurpianka" otrzymała w 2003 roku Nagrodę Prezesa Związku Kurpiów "Kurpika" za całokształt działalności. Od roku 2005 zespół posiada również stroje staropolskie (kontusze) i wykonuje tańce narodowe. Od 1954 r. stałą pozycją repertuarową zespołu jest inscenizacja "Wesela Kurpiowskiego". Program zawiera tańce, piosenki, przyśpiewki i poszczególne obrzędy uroczystości weselnej. "Wesele" charakteryzuje się zachowaniem wielu bardzo dawnych weselnych elementów obrzędowych (skakanie z czepkiem, gonienie po zastolu). W 1997 r. zespół wystąpił z "Weselem" w Filharmonii Narodowej w Warszawie, na XII Koncercie z cyklu "Pieśń Ojczystej Ziemi" pt. "Wesele Kurpiowskie Puszczy Zielonej" (scenariusz i reżyseria dr G. Dąbrowska). W 2000 roku "Kurpianka" zaprezentowała "Wesele Kurpiowskie" w pawilonie polskim na Światowej Wystawie EXPO 2000 w Hanowerze, w 2001 r. w Teatrze "Studio" w Warszawie na IV Akcji Teatralnej AZYL, w 2003 r. w Atenach przed podpisaniem traktatu akcesyjnego przed wstąieniem Polski do UE oraz podczas obchodów Dni Kultury Polskiej w Sztokholmie, w 2004 r. i 2005 r na V Międzynarodowym Przeglądzie Spółdzielczych Zespołów Artystycznych w Polanicy Zdroju (II miejsce), w 2005 r. otrzymał główną nagrodę "Łowicki Pasiak" za widowisko weselne w IV Ogólnopolskich Spotkaniach Folklorystycznych w Łowiczu, w 2006 r. Nagroda w V Europejskich Nadbużańskich Spotkaniach Folklorystycznych w Sokołowie Podlaskim.

Cechą charakterystyczną Zespołu Folklorystycznego "Kurpianka-Cepelia" z Kadzidła jest dbałość ozachowanie autentyzmu i wierności przekazu tradycyjnego folkloru w warstwie tanecznej i muzycznej, w stroju i obrzędzie. Zespół prezentuje wszystkie tańce kurpiowskie, zarówno wirowe jak i korowodowe - powolniak, fafur, olender, stara baba, okrąglak, żuraw, konik, gracyk itp. oraz wykonuje kurpiowskie pieśni "leśne", jak i skoczne "z przytrampywaniem". Programy taneczne przeplatane piosenkami, przyśpiewkami, gadkami i muzyką ludową charakteryzują się żywiołowością i dynamiką oraz temperamentem tancerzy i pięknem oryginalnych kurpiowskich strojów ludowych. Zespół "Kurpianka" liczy trzy grupy wiekowe, tj. łącznie 60 osób. Każda grupa koncertuje oddzielnie bądź w programach łączonych. Zespołowi przygrywa kapela w składzie: harmonia pedałowa, klarnet, skrzypce i bębenek. Kapela prezentuje autentyczną muzykę kurpiowską oraz wysoki poziom wykonania. Obecnie jest najlepszą kapelą na terenie Kurpiowszczyzny, co potwierdzili niejednokrotnie profesjonalni znawcy. Z zespołem występuje znana śpiewaczka ludowa o "białym głosie" Apolonia Nowak.

Dzień 11 listopada 2007 roku stał się kolejną bardzo ważną datą w życiu Zespołu "Kurpianka". W kościele parafialnym pw. Ducha Św. w Kadzidle o godz. 12.00 rozpoczęła się Msza święta celebrowana przez Jego Ekscelencję ks. Biskupa Tadeusza Bronakowskiego. Ponad 60 zespolaków w strojach kurpiowskich i narodowych przemaszerowało przez kościół w rytm melodii "Jado, goście, jado" podziwianych przez setki zgromadzonych ludzi. Kurpiowska oprawa, czytana w gwarze, pieśni grane przez kapelę kurpiowską nadały tej mszy wyjatkowy charakter. Koncert "Kurpianki", który rozpoczął się bezpośrednio po zakończeniu mszy co chwila wywoływał burzę oklasków. Po raz kolejny zespół pokazał i udowodnił swój profesjonalizm, a zarazem autentyczność i miłość do kultury kurpiowskiej. Koncert w tym szczególnym miejscu jakim jest kadzidlański kościół był dedykowany wszystkim tym, którzy tworzyli historię zespołu.

Tak jak dawno temu Ks. Mieszko ukochał Kurpie i to głównie z jego inicjatywy powstał zespół "Kurpianka", tak dzisiaj obecny Proboszcz Marian Niemyjski ukochał Kadzidło i jego artystów, dzięki czemu takie wydarzenia, jak jubileusz zespołu z radosnymi kurpiowskim pieśniami i tańcami mogą mieć miejsce w parafialnym kościele. Po koncercie przyszedł moment na wręczenie dowodów uznania i sympatii. Za swoją pracę "Kurpianka" otrzymała wysokie odznaczenia. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznał Odznaczenie honorowe "Za zasługi dla kultury Polskiej" oraz Nagrodę Specjalną w wysokości 10 000 złotych. Odznaczenia wręczyła Pani Barbara Raczyńska - Dyrektor Departamentu Sztuki, obecna była również pani Dorota Ząbkowska z tegoż Departamentu. Marszałek Województwa Mazowieckiego za wybitne zasługi oraz całokształt działalności na rzecz Województwa Mazowieckiego wyróżnił zespół Medalem Pamiątkowym "Pro Mazovia", który wręczył Marian Krupiński Radny Wojewódzki. Nie zabrakło Nagrody Dorocznej Starosty Ostrołęckiego przekazanej przez samego Starostę Stanisława Kubła. Fundacja Cepelia, która sprawuje patronat nad zespołem doceniła pracę i przyznała medale "Zasłużony dla Cepelii" następującym osobom: Ks. Prałatowi Marianowi Niemyjskiemu, Mariannie Gadomskiej - emerytowanej dyrektorce GOKSiR w Kadzidle, Dariuszowi Łukaszewskiemu - Wójtowi Gminy Kadzidło, Iwonie Choroszewskiej Zyśk - redaktor naczelnej czasopisma "Kurpie", "Kurierowi Ostrołęckiemu", Pawłowi Łaszczychowi - kierownikowi zespołu "Kurpianka". Medale wręczały zaprzyjaźnione z zespołem Żaneta Żardecka i Krystyna Wódz. Wójt Gminy docenił pracę obecnego kierownika wyróżniając go specjalną nagrodą, nie zapomniał również o najstarszych członkach "Kurpianki", wśród których znaleźli się Jan Kamiński - tancerz, Tadeusz Wołosz - bębenista, Zofia Gadomska - tancerka i śpiewaczka, Apolonia Nowak - solistka. Medal Związku Kurpiów "Za zasługi dla regionu kurpiowskiego" otrzymał zespól i Paweł Łaszczych, a wręczał je Prezes Mirosław Grzyb. Listy gratulacyjne, dyplomy, puchary przekazali obecni na uroczystości Andrzej Kania Poseł RP, Andrzej Zygmunt Bednarczyk Kierownik Delegatury Urzędu Wojewódzkiego w Ostrołęce, Mariusz Popielarz - Dyrektor Delegatury UM w Ostrołęce, Mieczysław Grodzki Prezes Krajowej Rady Spółdzielczej, Małgorzata Orlewicz - Dyrektor Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, Maria Samsel - Dyrektor Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce, Paweł Trzemkowski i Robert Kamiński - "Kurier Ostrołęcki", Wiesława Sobiech - Dyrektor Biblioteki Publicznej w Kadzidle, Barbara i Jan Grala. Zespól otrzymał także gratulacje od Jarosława Kalinowskiego - Wicemarszałka Sejmu RP, Adama Struzika Marszałka Województwa Mazowieckiego, Tomasza Siemoniaka - Wicemarszałka Województwa Mazowieckiego oraz Jerzego Chmiela - Prezydenta Polskiej Sekcji CIOFF, którzy nie mogli być obecni tego dnia w Kadzidle.

Po uroczystościach w Kościele i złożeniu kwiatów na grobie Ks. Mieczysława Mieszki zespół, wszyscy obecni i dawni członkowie, goście zaproszeni i przyjaciele zespołu udali się do GOKSiR na wspólne biesiadowanie do białego rana.